Czy zastanawiałeś_aś się kiedyś nad tym, gdzie mieszka jest Twoja kontrola? Według Rotter’a posiadamy dwa odmienne sposoby doświadczania zdarzeń, różniące się poziomem odczuwanej sprawczości:
- Wewnętrzne umiejscowienie kontroli związane z wysokim poczuciem sprawczości i przekonaniem, że zarówno sukcesy jak i porażki są wynikiem naszych decyzji i działań
- Zewnętrzne umiejscowienie kontroli, czyli poczucie, że niezależnie od podejmowanych przez nas decyzji i działań ich rezultaty pozostają poza naszą kontrolą, nasze sukcesy i porażki są zależne od czynników zewnętrznych, więc mamy niskie poczucie sprawczości. Skrajną formą jest tutaj wyuczona bezradność.
A co z nadmierną kontrolą? Potrafisz odpuścić czy kurczowo trzymasz rękę na pulsie niezależnie od okoliczności?
Nadmierna kontrola bierze się z potrzeb akceptacji i uznania, obaw przed negatywną oceną i kompromitacją, chęci zapanowania nad swoim życiem, potrzeby bezpieczeństwa i przewidywalności, może być odtwarzanym schematem ukształtowanym w dzieciństwie.
W zamian daje poczucie sprawczości, pozorny spokój i… władzę, ale tak naprawdę wiąże się z poczuciem napięcia, brakiem zaufania do siebie, swoich możliwości i innych, sprzyja koncentracji na deficytach, zatem obniża jakość relacji i życia.
Nie brzmi dobrze, prawda? Być może czytając ten post, procesujesz z tyłu głowy te wszystkie rzeczy, o których „musisz” jeszcze dzisiaj pamiętać, a Twój wewnętrzny krytyk czuje się jak pączek w maśle, karcąc Cię za to, że marnujesz czas w social mediach.
Daleko tu do stanu odpuszczenia, w którym uznajesz, że nie jesteś w stanie wszystkiego kontrolować, bo nie ma takiej potrzeby, że nie musisz robić wszystkiego, że wystarczająco wcale nie jest gorsze od perfekcyjnego, a sprawy toczą się swoim biegiem, że robisz tyle, ile możesz w danym momencie i pozwalasz rzeczom się dziać (tak, tak – to jest właśnie to zaufanie procesowi) i że potrzeby, które są uniwersalne, można zaspokoić na różne sposoby, a niektóre rozwiązania nawet nie przychodzą Ci do głowy w tym momencie.
Kontrola jest nierozerwalnie związana z niepokojem, a odpuszczenie z zaufaniem.
Droga do odpuszczania nie jest łatwa – wiemy, bo też ją pokonujemy na różnych polach.
Jeśli chcesz popracować z puszczaniem kontroli u siebie lub w swoim zespole – zapraszamy do kontaktu.